Wat is echt en wat is onecht?
In deze lesbrief staat het voorbereidings- en verwerkingsmateriaal voor op school bij de les ‘Opgezette dieren’ voor groep 5 en 6.
Een museum is eigenlijk één groot rariteitenkabinet vol met dieren en vondsten die je nog nooit hebt gezien, denk maar eens aan het vogelbekdier. Zijn ze wel echt? Dat ga je zelf ontdekken!
In de natuur blijven soms dieren of delen ervan per ongeluk bewaard, zoals de botten van dinosaurussen. Soms bewaren we dode dieren en delen van planten expres. Je kunt ze opzetten, drogen of op ‘sterk water’ zetten. In deze museumles laten we bijzondere dieren zien en ook verschillende manieren om dieren en planten te bewaren.
Aan de hand van opdrachten onderzoek je vervolgens zelf planten en dieren die op verschillende manieren zijn bewaard.
Lesdoel
Na deze museumles ken je de verschillende manieren van bewaren van dierlijk en plantaardig materiaal en weet je toepassingen van het bewaren hiervan te noemen.
Deze les sluit aan op:
Kerndoel 40 en 41 - Oriëntatie op jezelf en de wereld > Natuur en techniek
Deze les is ook aan te vragen via de Cultuurschakel.
Verzameling dieren 'op sterk water' in het depot
In het Museon krijg je veel opgezette dieren te zien. Ze hebben ooit geleefd en lijken echt, maar zijn ze het ook? Welke onderdelen van de opgezette dieren zijn echt en welke nep? Daar gaan we het in het Museon over hebben.
Onderwerpen die voorafgaand aan het bezoek aan het Museon besproken zouden kunnen worden:
- Heb je weleens een dood dier gezien of gevonden? Zo ja, wat voor dier was het? Vond je het eng of vies?
- Wat blijft er uiteindelijk over als dieren dood gaan? Denk aan: botten, schelpen, slakkenhuisjes, fossielen.
- Ben je weleens in het Museon geweest? Waren de dieren die je daar zag volgens jou ‘echt’ of ‘nep’? Waarom denk je dat?
- Wanneer noemen we iets echt of nep? Zijn schoenen en kledingstukken van leer echt? Zijn gedroogde bonen echt? Hoe weet je of zie je dat iets echt is?
Opzetten is echt een kunst. Hieronder filmpje zonder geluid, waarbij de docent de leerlingen kan voorbereiden op de les.
Vitrine met zeldzame vogels, waaronder de Dodo
Ra, ra, wat is het? De leerlingen krijgen verschillende voorwerpen te zien en te voelen, zoals fossielen, barnsteen, gedroogde dieren en vachten. Kunnen ze ontdekken wat ze zien, voelen en ruiken? Soms weten ze precies wat ze in handen hebben, bij andere voorwerpen is dat niet direct duidelijk.
Nadat hun nieuwsgierigheid is geprikkeld komen ze te weten wat ze hebben gezien en hoe en waarom die voorwerpen bewaard worden. We bewaren heel veel, ook dagelijks in de keuken, maar ook in musea. Hoe gaat dat dan: opzetten (prepareren)? Met mooi voorbeelden krijgen ze dit te zien.
Daarna komen de leerlingen zelf in actie. Ze gaan op ontdekking in 3 delen van het Museon. Daar ontdekken ze hoe de dieren en planten daar worden bewaard. Op hun opdrachtformulier houden ze hun bevindingen bij. Deze mogen ze natuurlijk meenemen naar school.
Dan krijgen de leerlingen als verrassing nog de gelegenheid enkele opgezette dieren aan te raken, die ze normaal gesproken nooit zouden kunnen aaien!
Natuurlijk mag u foto's maken tijdens de les.
Beer, jonge giraf en dromedaris in het depot van het Museon
Kon een leerling er niet bij zijn? Dan kunt u hier nog een keer het opdrachtenformulier afdrukken.
Bekijk onderstaande filmpjes om te zien hoe opzetten gaat.
Naar aanleiding van de les zijn er diverse activiteiten mogelijk:
- Maak met de klas een vondstentafel! Wat vind je zomaar buiten? Er ligt van alles als je goed kijkt. Leg het op de vondstentafel. Door er een thema aan vast te maken kun je de opdracht verfijnen. Op het strand zijn schelpen en heel soms ook wel fossielen te vinden. In het bos vind je gedroogde zaden. Vraag de leerlingen natuurvondsten te verzamelen die niet heel snel vergaan. Dat kan het hele jaar doorgaan. Zo wordt de vondstentafel steeds mooier en uitgebreider. Laat de leerlingen op briefjes schrijven wat er zo bijzonder is aan de vondst, waar het gevonden is en wat ze er zo mooi of leuk aan vinden.
- Lekker op een mooie dag buiten dieren zoeken en hun naam opzoeken. Er zijn eenvoudige en goede determinatiekaarten bij het IVN verkrijgbaar van allerlei soorten dieren of diersporen.
Hier kun je o.a. schelpenzoekkaarten aanschaffen:https://winkel.ivn.nl/zeeschelpen.html
- Bladeren en bloemen drogen en bewaren. Maak met z’n allen een herbarium, of ieder voor zich een mooi droogbloemenschilderijtje of een collage waar ook echte, maar gedroogde, bloemen en bladeren in zitten.
Alle links nog even op een rijtje.
https://www.youtube.com/watch?v=DOx3u3nwlgs