Logo One Planet
Egyptisch aardewerk, fragment met voorstelling van de zon
Egyptisch aardewerk, fragment met voorstelling van de zon

Archeologie

in de collectie van het Museon

Prehistorie Nederland

  • Hielbijl. Den Haag, 3000-800 v. Chr.
  • IJzeren mes. La Tènecultuur, ca. 400 v. Chr. Coll. nr. 85547
  • Urn. Germaans, 100 v.Chr. - 200 n. Chr. Coll. nr. 8034
  • Urn. Nijmegen, 5300 v. Chr. - 4500 v. Chr. Coll. nr. 54231
  • Hamerbijl. Neolithicum. Coll. nr. 85471
  • Slijpsteen. Eersel, Ahrensburgcultuur. Coll. nr. 206381
  • Pijlpungten en klingen. Vessem, Nederland, Ahrenburgcultuur. Coll. nr. 201480
  • Lyngby-bijlen. Linne, Nederland, Ahrensburgcultuur. Coll. nrs. 201482, 201483

De collectie prehistorische werktuigen afkomstig uit de Nederlandse bodem werd in de loop der jaren bijeengebracht. In 1994 werd deze collectie aanzienlijk uitgebreid door het verwerven van alle door amateurarcheoloog A.M. Wouters bijeengebrachte werktuigen van steen, bot en brons. Ad Wouters verzamelde deze werktuigen tussen 1937 en 1992. De ‘collectie Wouters’ bestrijkt alle perioden van de Nederlandse prehistorie, maar het zwaartepunt ligt bij het Paleolithicum, de oudste periode van de prehistorie.

Door de collectie Wouters is de collectie Prehistorie Nederland van het Museon één van de grootste collectie prehistorisch artefacten in Nederland. Aan de collectie als geheel wordt door archeologen incidenteel onderzoek verricht. In 2018 is onderzoek verricht aan specifieke artefacten uit de collectie Wouters waarvan het vermoeden bestond dat dit stukken zijn die recent waren vervaardigd. Dit had een artikel in NRC tot gevolg en voornemen tot uitgebreider onderzoek in landelijk kader. Het is echter wenselijk dat niet alleen de collectie Wouters wordt onderzocht maar de hele collectie aan een onderzoek wordt onderworpen. Dit onderzoek kan het beste plaatsvinden door wetenschappers van een Nederlandse universiteit.

Prehistorie buiten Nederland

  • Vuistbijl. Marigny-le-Cahouet, Frankrijk. Coll. nr. 51707
  • Grafurn. Coll. nr. 52648. Lüneburg. Duitsland. Coll. nr. 52648
  • Bijl. Thüringen, Duitsland, 4500-2000 v. Chr. Coll. nr. 53922
  • Pijlpunt. Verenigde Staten. Coll. nr. 55073
  • Armband. Hallstattcultuur, 800-500 v. Chr. Coll. 95327
  • Pijlpunt in bot. Arizona, Verenigde Staten, omstreeks 1750. Coll. nr. 74011
  • Pijlpunt. Verenigde Staten. Coll. nr. 55086
  • Bijl. Papua, Indonesië. Coll. nr. 72224
  • Pijlpunt. Chili. Coll. nr. 72285
  • Amfoor. Griekenland, 2300 v. Chr. Coll. nr. 233317

Prehistorische culturen en gemeenschappen in Europa beperkten zich niet tot de moderne landsgrenzen, maar overschreden deze en stonden ook met elkaar in contact, bijvoorbeeld via handelsbetrekkingen. Met de collectie kan worden aangetoond dat gemeenschappen onderling van oudsher samenwerkten en handel dreven. Daarnaast geven de verzamelingen uit Amerika en Nieuw-Guinea aan dat de Steentijd op verschillende plaatsen op verschillende tijden eindigde en wordt daarmee aangetoond dat materiële ontwikkelingsstadia niet gelijk lopen in de wereld. De collectie bevat een verzameling uiteenlopende artefacten van brons, aardewerk en (vuur)steen.

Egyptische oudheden

  • Parfumflesje. 18e dynastie of later. Coll. nr. 7132
  • Vaas. Vermoedelijk 4400 v. Chr. - 3000 v. C. Coll. nr. 55385
  • Sarcofaagdeksel. 26e dynastie, 264 - 525 v. Chr. Coll. nr. 85487

In het Europese geschiedenisonderwijs bestond lange tijd veel aandacht voor oude beschavingen zoals het Oude Egypte. Deze cultuur gold samen met de Griekse en Romeinse als voorbeeld en legitimatie voor de grote koloniale machten zoals deze in de negentiende eeuw ontstonden. Bovendien is er bij het grote publiek een blijvende fascinatie voor verdwenen beschavingen, in het bijzonder voor de dodencultuur van de Oude Egyptenaren. 

Luristan/Nabije Oosten

  • Bekroning van een standaard. Iran, 900 - 700 v. Chr. Coll. nr. 62834
  • Bekroning van een standaard. Iran, 900 - 700 v. Chr. Coll. nr. 227868
  • Bronzen kom. Iran, 1300-600 v. Chr. Coll. nr. 62833
  • Bronzen onderdeel van wapen. Iran, 2600 - 1300 v. Chr. Coll. nr. 62831
  • Kop van een knots. Iran, 2600 - 1300 v. Chr. Coll. nr. 232342
  • Snavelkan. Iran, 900-700 v. Chr. Coll. nr. 63986

Deze kleine verzameling omvat bronzen voorwerpen uit Luristan, kleitabletten en rolzegels uit Mesopotamië en replica’s deels vervaardigd en aangekocht in de jaren vijftig van de twintigste eeuw om Oudtestamentische onderwerpen mee te illustreren. Bijzonder zijn de bronzen voorwerpen uit Luristan. 

Klassieke Oudheid

  • Syrisch-Romeins glaswerk. 70 v. Chr. - 390 n. Chr. Coll. nrs. 8054, 10117, 72300, 72302, 8055

Deze collectie geeft een beeld van aspecten uit de Klassiek Oudheid en daarmee het fundament van de Westerse beschaving en de interactie met andere culturen zoals de hybride iconografie op munten. Niet alleen voorwerpen uit de Romeinse tijd in Nederland, maar ook uit de Fenicische wereld (Carthago) en de Griekse. De verzameling bestaat voornamelijk uit Romeins aardewerk uit Nederlandse en Fenicische context aangevuld met enkele objecten uit Griekenland en verschillende replica’s. Bijzonder zijn de kindskeletten die in de Fenicische urnen zijn aangetroffen.

Romeinse schenkkan. Coll.nr. 72302

Middeleeuwen en Nieuwe Tijd

  • Panterkauri. Lekkum, Nederland, 6e of 7e eeuw. Coll. nr. 52693

Deze collectie bevat voornamelijk vondsten die inzicht geven in het dagelijks leven in Nederland in de middeleeuwen en objecten die verhalen over de periode direct daaropvolgend.